
ππππππππ πππππππππ ππ πππ πππ πππππ ππππππ ππ πππ πππ πππππ ππππ β ππππ πππππ ππππ ππππ, ππππ ππ πππππππ πππππππππ ππ πππππππ ππππ πππππππππβ¦
Ako si Marco, 26 taong gulang, anim na taon nang nagtatrabaho abroad bilang service crew. Hindi madali ang buhay ko doonβmahabang oras sa trabaho, halos walang tulog, at kada kainan ay tipid-tipid para lang may maipadala sa pamilya ko dito sa Pilipinas.
At sa bawat padala ko, isa lang ang hinihiling ko:
βPa, Maβ¦ gamitin nβyo po para mapagawa ang bahay. Para hindi na po kayo pinagtatawanan ng mga kapitbahay.β
Pero sa tuwing uuwi ako, pareho pa rin ang itsura ng bahay naminβlumang kahoy, tagpi-tagpi ang bubong, at minsan tumutulo pa kapag umuulan. At ang mas masakit? Ang mga mata ng ibang tao.
βAnim na taon sa abroad? Barong-barong pa rin?β
βAno, inuubos lang ng magulang mo? Kawawa ka naman!β
βSiguro may bisyo βyang tatay niya.β
Tinatawanan nila ako. Tinitingnan na parang wala akong napala.
Pero wala akong sinagot. Kahit masakit, naniwala akong may dahilan si Mama at Papa.
Isang araw, dumating ako nang hindi nagpapaalam. Gusto kong sorpresahin sila. Pero ang totoo, gusto ko ring makitaβsaan napunta ang lahat ng sakripisyo ko?
Pagbaba ko ng jeep, agad na tumambad ang barung-barong naming bahay. Nandoon sa labas ang mga magulang ko, kausap ang ilang kapitbahay. Nagsimula na namang may magbulungan. May tumawa pa. Pero si Papa at Mamaβnakangiti.
Paglapit ko, napansin kong may hawak silang makakapal na papel.
Hindi lang basta peraβbundles of cash, maayos na nakaipit sa rubber band, at sako-sakong envelope pa ang nasa mesa.
βMarco,β sabi ni Mama, nanginginig ang boses, βanakβ¦ pasensiya ka na kung ganito pa rin ang bahay natin.β
Naguluhan ako. Hindi ko maipinta ang nararamdaman koβhalo-halong takot, pangamba, galit, at pagkalito.
βAno po βyan?β mahina kong tanong.
Napangiti si Papa, βyung ngumiting may lihim na tagumpay sa likod.
βAnak, lahat βyan ay ipinon namin sa bangko. Bawat sentimo ng pinadala moβtinipid namin ang pagkain, kuryente, pati gamot ni Mamaβ¦ para sa kinabukasan mo.β
βPero bakit hindi nβyo inayos ang bahay?β halos pabulong kong tanong, naluluha na.
Sabi ni Mama, βKung inayos namin ang bahay, mauubos ang pera mo. Pero kung iipunin naminβ¦ kaya mong makapagpatayo ng bagong negosyo, bagong bahay, at bagong buhay.β
βHindi kami nagpapakahirap para sa magarang bubongβ¦ kundi para sa matatag na kinabukasan mo.β
Hindi ko napigilan ang pag-iyak. Yumakap ako nang mahigpit sa kanila. Lahat ng pagod ko, lahat ng hinanakit koβparang bigla na lang naglaho.
Nakita ko ang mga kapitbahay naming kanina pa nakatitig. Kung kanina ay may halong pangungutya ang mga mata nilaβngayon, nahihiya na sila.
Si Papa, tumingin sa kanila at sabi,
βHindi namin kailangang ipagmalaki kung anong meron kami. Ang mahalaga, alam namin kung kanino nanggaling ang lahat ng itoβsa anak naming hindi sumuko.β
Huminto ang buong paligid. Ang mga taong unang humusgaβwala nang masabi.
Niyakap nila ako ulit. Ramdam ko ang pagod nila. Ang pangarap nila. Ang pagmamahal nila.
At doon ko narealize:
π Hindi lahat ng tagumpay nakikita agad.
π May mga magulang na tahimik lang na nagsusumikap para sa atin.
π May mga sakripisyong hindi ipinapakita, pero ramdam kapag dumating ang tamang panahon.
Ngayon, kasama ko silang mangarap. Hindi na para sa iwas-husga. Kundi para sa tunay na pag-unlad.
Dahil kapag ang tahanan ay puno ng pagmamahal, kahit barong-barong lang, panalo ka na sa buhay.